Al bijna tien jaar probeert Jan-Govert van Gilst olifantsgras op de kaart te zetten als alternatief voor plastic en papier. Nu krijgt zijn startup Vibers een financiële injectie van 1 miljoen euro om verder op te schalen.

DOEN Participaties (de investeringstak van de Postcode Loterij) en VP Capital van de familie Van Puijenbroek leggen het bedrag op tafel, maakte Vibers woensdag bekend. Met het geld wil de 51-jarige Van Gilst meer salesmensen aannemen en uiteindelijk zelfs de stap naar de supermarkt maken. Olifantsgras is namelijk een prima alternatief voor plastic verpakkingen.

“Producenten, supermarkten en consumenten zijn zich steeds meer bewust van de milieu-impact van producten”, zegt Van Gilst in het persbericht. “Met onze materialen dragen wij bij aan het terugdringen van de CO2-uitstoot en de plastic afvalberg. Ook pakken we de grondstofschaarste aan.”

Stranden vol plastic in Borneo

De Zuid-Hollandse ondernemer was in 2009 op vakantie in Maleisisch Borneo toen bij hem de knop om ging. Hij zag met plastic bezaaide stranden en hoe regenwoud gekapt werd voor de aanleg van palmolieplantages. Na een periode van trial-and-error en geëxperimenteer met bamboe kwam Van Gilst via de Wageningen Universiteit op de sleutel tot succes: Miscanthus Giganteus. In gewonemensentaal: olifantsgras.

Het rietachtige gewas komt oorspronkelijk uit Zuid-Azië en kan drieënhalf tot vier meter groot worden, ongeveer de hoogte van een olifant. Het groeit als kool, heeft weinig onderhoud nodig, neemt veel CO2 op en heeft in bewerkte vorm veel toepassingen. Zo wordt het gebruikt als brandstof, om plaat- en isolatiemateriaal van te maken of als strooisel in stallen.

Maar olifantsgras heeft ook hoogwaardigere toepassingen. Uit het gewas kun je cellulose winnen, en dat betekent dat je er papier van kunt maken. Dat deed Van Gilst onder de naam 'Hierpapier'.

"Al jaren geleden werd er in de papierbranche over gesproken om olifantsgras te gebruiken", zei Van Gilst in 2014 tegen Business Insider. “Ik heb eigenlijk een beetje een hekel aan al die praatclubs. Als je ergens in gelooft, moet je het gewoon maar doen en investeren.”

Beton en plastic van olifantsgras

Maar het maken van papier bleek arbeidsintensief en te kleinschalig om echt een verschil te maken. Al gauw kwam Van Gilst met een andere toepassing: olifantsgras is met z’n celluloserijke vezels een prima alternatief voor cement, een van de hoofdbestandsdelen van beton. Cement is wereldwijd een van de grootste veroorzakers van CO2-uitstoot. Olifantsgras kan die uitstoot flink omlaag brengen.

In samenwerking met de TU Eindhoven, Cybe Construction en Concrete Valley werd een milieuvriendelijke betonsoort ontwikkeld die 3D-printbaar is. In Bergen op Zoom staan inmiddels banken van biobeton.

Daarnaast maakt Vibers bioplastic dat biologisch afbreekbaar en composteerbaar is. Daarvan kunnen bijvoorbeeld borden, schalen en bekers gemaakt worden, maar ook verpakkingsmateriaal voor elektronica en levensmiddelen. Dat laatste is interessant voor supermarkten die op zoek zijn naar een alternatief voor plastic.

Vibers plant het olifantsgras zelf op onder meer braakliggende bouwgronden. Oogsten kan na het tweede jaar. Volgens Van Gilst is er nog zo'n 30.000 hectare aan terrein in Nederland waar niks mee gedaan wordt waar het gewas kan groeien.

Zelf is Van Gilst overigens geen CEO meer van zijn bedrijf. "De sales en het runnen van het bedrijf, dat is niet mijn ding", zei hij in maart tegen het AD. "Voor dat werk heb ik andere goede mensen aangenomen, waarvan er overigens twee uit de plasticindustrie komen. Grappig hè?"

Lees meer: